یکی از ویژگی های منحصر به فرد سیدالشهدا (ع) علم گسترده و همه جانبه ایشان می باشد، به نحوی که این امر در روایات فراوانی بیان شده است.
در این باره خزّاز قمى با سند خود از یحیى بن نعمان نقل مىکند که گفت: در محضر امام حسین (ع) شرفیاب بودم. عربى نقابدار با چهره اى تیره رنگ، وارد شد و سلام کرد. حضرت، سلام او را پاسخ داد. آن مرد گفت: اى فرزند رسول خدا (ص)؛ سؤالى دارم؟ فرمود: بپرس. گفت: فاصله میان ایمان و یقین، چه قدر است؟ حضرت فرمود: چهار انگشت. گفت: چگونه؟ حضرت فرمود: ایمان، آن است که آن را مىشنویم و یقین، آن است که آن را مى بینیم و فاصله بین گوش و چشم، چهار انگشت است.
پرسید: فاصله میان آسمان و زمین، چقدر است؟ فرمود: یک دعاى مستجاب. پرسید: فاصله میان مشرق و مغرب، چقدر است؟ فرمود: به اندازه سیر یک روز آفتاب. پرسید: عزّت آدمى، در چیست؟ فرمود: بى نیازیش، از مردم. پرسید: زشتترین چیزها، چیست؟ فرمود: در پیران، هرزگى و بى عارى در قدرتمندان، درنده خویى در شریفان و نجیب زادگان، دروغگویى در ثروتمندان، بخل و تنگ نظرى و در عالمان، حرص است.
عرض کرد: راست گفتى، اى فرزند رسول خدا. اکنون بفرما شمار امامان، پس از رسول خدا (ص)، چند است؟ حضرت فرمود: دوازده نفرند، به شمار نقباى بنى اسرائیل. عرض کرد: آنان را براى من، نام ببر. راوى گوید: امام حسین (ع) در اندیشه فرو رفت. سپس سر خود را بلند نموده، فرمود: آرى، اى برادر عرب؛ تو را آگاه مى سازم: همانا امام و خلیفه پس از رسول خدا (ص)، امیرمؤمنان على (ع) و حسن (ع) و من و نه نفر، از نسل من است.
راوى گوید: آن اعرابى برخاست، در حالىکه با خود مىگفت: پیامبر اکرم (ص) بر سیماى او، دست محبّت کشید. از این رو، در رخساره اش نور و درخشندگى است. پدر و مادر او، از برترین قریش اند و جدّ او، بهترین اجداد است.
۱- خزاز قمی رازی، کفایه الأثر: ۲۳۲٫
۲-علامه مجلسی، بحار الأنوار ج ۳۶: ۳۸۴٫
۳-بحرانی، تفسیر البرهان ج ۴: ۱۶۷٫
